Συγκαταλέγεται μέσα στις σημαντικότερες συγκρούσεις όχι μόνο του αρχαίου κόσμου αλλά και ολόκληρης της Ιστορίας. Η έκβασή της δεν έκρινε μόνο τα γεγονότα στον ελλαδικό και ελληνικό κόσμο αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η στρατηγική που εφάρμοσε ο Μιλτιάδης υπήρξε καθοριστική και αναμφίβολα ιδιοφυής.
Το ιστορικό
Βρισκόμαστε στο 490 π.Χ. Η Ιωνική Επανάσταση (προσπάθεια εξέγερσης των Ελλήνων της Μικράς Ασίας κατά των Περσών) έχει αποτύχει. Ο Δαρείος βλέποντας πως οι Έλληνες μπορούν να νικηθούν, αποφασίζει να κινηθεί και εναντίον των μητροπόλεων, στην ηπειρωτική Ελλάδα. Βασικός του στόχος ήταν η Αθήνα η οποία είχε βοηθήσει τους Ίωνες στην εξέγερση. Έτσι με τον Δάτη και τον Αρταφέρνη επικεφαλής, ξεκινά μία δύναμη σχεδόν 100.000 πεζών και 1.000 ιππέων να κυριεύσει την Αθήνα. Ο περσικός στόλος καταστράφηκε από την μητέρα Ελλάδα… Μία τρικυμία κοντά στον Άθω διέλυσε την περσική ναυτική δύναμη υπό τον Μαρδόνιο. Οι Πέρσες πλέον μόνο με χερσαίες δυνάμεις φτάνουν στον Μαραθώνα. Θα πήγαιναν κατ’ευθείαν για την Αθήνα. Την ίδια ώρα στην μεγάλη αυτή πόλη της Αττικής επικρατεί πανικός. Οι μισοί λένε να κλειστούν στα τείχη και να τους περιμένουν. Οι άλλοι μισοί υποστηρίζουν πως πρέπει να τους αντιμετωπίσουν σε ανοικτή μάχη κι ας μειονεκτούν αριθμητικά. Αποφασίζεται τελικά για το καλό της πόλης να συγκεντρωθεί όλος ο στρατός, 10.000 πολίτες-οπλίτες στον αριθμό και να κατευθυνθεί προς τον Μαραθώνα. Οι Αθηναίοι έστειλαν αίτημα για βοήθεια σε άλλες ελληνικές πόλεις.Η Σπάρτη απάντησε πως είναι πρόθυμη να βοηθήσει αλλά δεν μπορούσε να το κάνει προτού τελειώσει μία θρησκευτική εορτή κατά την οποία απαγορευόταν οποιαδήποτε πολεμική επιχείρηση. Τελικά οι μόνοι που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα ήταν 1.000 Πλαταιείς. Οι Έλληνες δηλαδή ανέρχονταν σε 11.000 φαλαγγίτες και είχαν να αντιμετωπίσουν 100.000 Πέρσες οι οποίοι βέβαια ήταν ελαφρά οπλισμένοι. Ο Ηρόδοτος αποδίδει 200.000 Πέρσες πεζικάριους ωστόσο οι σύγχρονοι μελετητές βλέπουν τον αριθμό να μην ξεπερνά τους 100.000.
Η μάχη
Φτάνουν λοιπόν οι Έλληνες και στρατοπεδεύουν απέναντι από τους Πέρσες. Η μάχη θα είχε ξεκινήσει αμέσως. Υπήρχε όμως ένας παράγων ο οποίος θα έκρινε την έκβασή της υπέρ των Περσών σχεδόν αυτόματα. Το ιππικό. Οι 1.000 αυτοί ιππείς μπορούσαν να καταφέρουν τέτοιο πλήγμα στους Αθηναίους και τους Πλαταιείς το οποίο θα ήταν θανάσιμο. Για αυτόν τον λόγο οι Αθηναίοι αποφάσισαν να περιμένουν. Πόσο όμως θα άντεχαν; Οι δύο στρατοί έπαιζαν την κολοκυθιά για πέντε συνολικά μέρες. Μέχρι που σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή οι Αθηναίοι μαθαίνουν από τους Ίωνες πως οι Πέρσες απομάκρυναν το ιππικό τους. Ήθελαν με αυτήν την δύναμη 1.000 ανδρών να κατακτήσουν την αφύλακτη Αθήνα. Τελικά δεν πρόλαβαν.. Συν τοις άλλοις οι Αθηναίοι είχαν κάθε λόγο να περιμένουν. Ήθελαν να εντάξουν στην δύναμή τους και τους ατρόμητους Σπαρτιάτες. Οι Αθηναίοι λοιπόν διοικούνταν από δέκα στρατηγούς (φανταστείτε πολυφωνία). Ένας στρατηγός αντιστοιχούσε σε κάθε αθηναϊκή φυλή. Κάθε ημέρα διοικούσε και ένας στρατηγός. Την ημέρα λοιπόν πουν ήταν επικεφαλής ο Μιλτιάδης αποφάσισε να επιτεθεί. Ο Μιλτιάδης θέτοντας σε εφαρμογή την πρώτη καταγεγραμμένη πολεμική στρατηγική παρέταξε τις δυνάμεις που είχε. Το κέντρο έπρεπε να είναι πιο αδύναμο συγκριτικά. Τα άκρα από την άλλη έπρεπε να πάρουν πάνω τους όλο το βάρος. Ακούγεται τρελλό μα είναι βαθύτατα σοφό. Τι ήθελε να επιτύχει ο Μιλτιάδης με αυτό; Το κέντρο το μόνο που έπρεπε να κάνει είναι να κρατήσει τους επιτιθέμενους Πέρσες οι οποίοι στηρίζονταν κατά κύριο λόγο στην αριθμητική τους υπεροχή. Δεν μπορούσαν να συγκριθούν με τον Έλληνα Οπλίτη ο οποίος έμοιαζε σαν σιδηρόφρακτος ιππότης του Μεσαίωνα όπως ήταν καλυμμένος με χαλκό από πάνω μέχρι κάτω. Όπερ και εγένετο. Μετά την αστραπιαία επίθεση των Ελλήνων, το κέντρο έστω και δύσκολα κατάφερε να κρατήσει τις γραμμές του. Τα άκρα από την άλλη πολεμώντας λυσσαλέα κατάφεραν να απωθήσουν τα εξασθενημένα άκρα των Περσών. Όχι μόνο τα απώθησαν αλλά τα πήραν και στο κυνήγι! Ο στόχος όμως δεν έπρεπε να χαθεί. Οι Πέρσες έπρεπε να χάσουν και αυτό θα γινόταν μόνο με μία κίνηση. Τα άκρα που είχαν αποτραβηχτεί γύρισαν πίσω και περικύκλωσαν τους Πέρσες που επιτίθονταν στο κέντρο των Ελλήνων που με τα βίας είχε επιτύχει να τους συγκρατήσει. Αυτό που ακολούθησε είναι βγαλμένο από σύγχρονη ταινία splatter. Οι Αθηναίοι και οι Πλαταιείς κατέσφαξαν όποιον Ασιάτη βρήκαν μπροστά τους. Ο τρόμος των Περσών ήταν τέτοιος που όπως καταγράφει ο Ηρόδοτος, όσοι δεν σφάχτηκαν και όσοι δεν κατάφεραν να φτάσουν στα πλοία κατά την φυγή τους πνίγηκαν στους βάλτους της περιοχής γιατί δεν ήξεραν κολύμπι. Ήταν η πρώτη ουσιαστική νίκη των Ελλήνων κατά των Περσών. Η ασιατική αυτή αυτοκρατορία δεν ήταν ανίκητη όπως πιστευόταν. Οι Αθηναίοι έκαναν το χρέος τους προς την πατρίδα. «ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΡΟΜΑΧΟΥΝΤΕΣ ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΜΑΡΑΘΩΝΙ ΧΡΥΣΟΦΟΡΩΝ ΜΗΔΩΝ ΕΣΤΟΡΕΣΑΝ ΔΥΝΑΜΙΝ» είναι το επίγραμμα στο μνημείο της μάχης που αποτυπώνει το μεγαλείο της προσπάθειας των γενναίων αυτών Ελλήνων. Οι Πέρσες έχασαν κατά την διάρκεια της μάχης μόνο περισσότερους από 6.000 άνδρες, ενώ δεν είναι γνωστό πόσοι σφαγιάστηκαν κατά την υποχώρηση. Οι Πλαταείς έχασαν 11 άνδρες και οι Αθηναίοι 192. Τόσες ήταν και οι ανθρώπινες μορφές στον Παρθενώνα όταν χτίστηκε. Ήταν ο φόρος τιμής στους πεσόντες ήρωες. Δεν υπήρχε όμως καιρός για χάσιμο. Τα πλοία με το περσκό ιππικό πήγαιναν προς την ανυπεράσπιστη Αθήνα. Οι Αθηναίοι το κατάλαβαν και παρά την κούραση της μάχης και τον βαρύ οπλισμό βάδισαν προς την πόλη τους. Όταν οι Πέρσες έφταναν στον Πειραιά είδαν στα τείχη του τους Αθηναίους με τις ασπίδες τους να τους περιμένουν. Έπρεπε να αποδεχθούν την ήττα τους και να αποχωρήσουν. Θα επέστρεφαν δέκα χρόνια μετά. Οι Έλληνες όμως σε Θερμοπύλες, Σαλαμίνα και Πλαταιές τους απέδειξαν πως η Ελλάδα ήταν η προστάτιδα της Ευρώπης…
ΥΓ: Οι Σπαρτιάτες έφτασαν τελικά στον Μαραθώνα αλλά βρήκαν μόνο τα άταφα πτώματα των νεκρών Περσών
